Prvi Punski rat

Počeci sukoba između dve Sredozemne sile

Poreklo naziva Punskih ratova

Ovi ratovi su naziv dobili od latinskih reči Punicus ili Poenicus koje su označavale stanovnike Kartagine. Rimljani su Kartaginjane zvali Punima zbog njihovih predaka Feničana. Duže od jednog veka ove Sredozemne države su ratovale sa manjim i većim pauzama. Čitava jedna epoha starog veka obeležena je bitkama i osvanjima Rimske republike i Kartagine.

Grad-država Kartagina i njihov  način ratovanja

Tokom trećeg veka pre nove ere Kartagina je bila veliki grad smešten na teritoriji današnjeg Tunisa. Osnovali su ga Feničani sredinom devetog veka p. n. e. Kartagina je od svojih početaka bila moćan grad-država u okviru feničanske mreže trgovačkih gradova. Od kada postoji, Kartagina je važila za veliku pomorsku silu. Bili su poznati po specifičnom načinu ratovanja, takozvana talasokratija. Talasokratija je podrazumevala silu koja se bazira na mornarici, a uticaj su širili preko priobalnih naselja. Kartagina bi jakom flotom pobedila priobalna mesta. Zatim bi ih zauzela. Odatle bi malo-po-malo ulazili dublje u kopno i tako se širili.

Rimski način ratovanja

Za razliku od Kartagine, koja je imala izuzetno jaku flotu, Rimska republika je u dobroj mornarici oskudevala. Ipak, Rim je imao brojnu i disciplinovanu vojsku. Oni su imali izuzetno jaku pešadiju, a njena formacija se zvala legija. Svaki legionar prolazio je kroz mukotrpnu obuku i legionari su sami morali da nabave ratnu opremu.

Sukob na Siciliji koji je prerastao u Prvi Punski rat (264 – 241. g. p. n. e.)

Ceo Prvi Punski rat vodio se mahom oko Sicilije i Afrike. Na Siciliji je tad živelo mešovito stanovništvo, a pre početka rata ostrvo je pripadalo Kartagini. Bitke su uglavnom bile pomorske. Sve je počelo kao lokalni konflikt na Siciliji između Hijerona II, kralja Sirakuze, i Mamertinaca, najamničke vojske iz današnje Italije. Mamertinci su ušli u malo mesto na Siciliji, Mesina, i pobili lokalno stanovništvo. Kada je Hijeron II oštro osudio ovo zlodelo, Rim je stao na stranu Mamertinaca. Kartagina je u ovom sporu stala na stranu kralja Sirakuze. Ove dve velike strane su zatim međusobno zaratile što je preraslo u veliki, krvavi rat koji je trajao 23 godine.

Tok i ishod Prvog Punskog rata

Pošto je Sicilija stenovita i brdovita, organizacija kopnenih bitki je bila teška. Zato su najveće bitke bile pomorske. Kako je do tada, pa i prvih par godina Punskog rata, Kartagina bila mnogo veća pomorska sila, ona je i pobeđivala. Međutim, Rimska republika usavršava ratovanje sa brodovima i polako se sile izjednačavaju. Do tada se na moru ratovalo tako što bi flota jednog broda udarila u središnji deo neprijateljskog i zatim ih napala. Rimljani su zato smislili prenosni most kojim bi legionari prešlil na protivnički brod i tamo vodili borbe.

Još jedan bitan podatak jeste i to da su bogati Rimljani davali velike donacije kako bi potpomogli državu i vojsku tokom rata. Sa druge strane Puni nisu bili toliko voljni svojim vojnim silama da pomognu. Posle mnogo godina rata, Rim pobeđuje i zauzima Siciliju dok sa druge strane Korzika, Sardinija i Severna Afrika ostaju deo Kartagine.

Posle Prvog Punskog rata Rimska republika postaje dominantna pomorska sila. Takođe, javlja se još jači osećaj za jedinstvo i patriotizam kod građana Rima. Ova dva postignuća postaće jedni od najbitnijih faktora za naredni viševekovni uspeh Rimske države.